Kościół św. Kazimierza Królewicza w Kościelisku to jedna z najważniejszych świątyń Podhala, która zachwyca nie tylko swoją bogatą historią, ale także unikalną architekturą. Położony w malowniczym otoczeniu Tatr, wznosi się dumnie na polanie Pitoniówka, będąc nie tylko miejscem kultu religijnego, ale także istotnym elementem kulturowym i historycznym regionu. Parafia Kościelisko od lat stanowi centrum duchowe i społeczne dla mieszkańców, a jej piękno i klimat przyciągają licznych turystów.
Historia powstania parafii
Kościół św. Kazimierza Królewicza w Kościelisku jest ważnym punktem na mapie religijnej Podhala. Parafia Kościelisko powstała w wyniku potrzeby utworzenia nowego duszpasterstwa, gdyż rozległość parafii zakopiańskiej stawała się zbyt dużym obciążeniem dla duchownych i wiernych. W 1836 roku rada gromadzka Zakopanego wystąpiła z podaniem do władz Galicji o utworzenie nowej parafii oraz przeprowadzenie misji przez jezuitów z Nowego Sącza. W 1848 roku dokonano instalacji kanonicznej ks. Józefa Stolarczyka w Zakopanem, a Kościelisko wówczas wchodziło w skład parafii Chochołów.
Samodzielne duszpasterstwo w Kościelisku powstało w latach 1910-1916, obejmując Krzeptówki, Sobiczkową, Kiry, Witów oraz Roztoki. Ostatecznie parafia została zatwierdzona po 1918 roku przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia oraz wojewodę krakowskiego.
Wybór lokalizacji i fundatorzy
Polana Pitoniówka, gdzie obecnie stoi kościół, została wybrana przez ks. Kazimierza Kaszelewskiego i Komitet Kościelny. Grunt pod budowę ofiarowali Jan Pitoń i Jędrzej Pitoń, co stanowiło ważny wkład w rozwój parafii.
Patron i symbolika
Św. Kazimierz Królewicz, patron kościoła, odgrywał istotną rolę w życiu duchowym wiernych. Był wzorem pobożności, pokory oraz wierności zasadom chrześcijańskim, co doskonale wpisywało się w charakter góralskiej wspólnoty. Jego kult przyciągał wiernych na liczne msze i nabożeństwa, które od lat stanowią istotny element życia codziennego tej podhalańskiej społeczności.
Architektura w stylu zakopiańskim
Budowa kościoła św. Kazimierza Królewicza rozpoczęła się w 1908 roku. Projekt stworzył inż. Eugeniusz Wesołowski, uczeń Stanisława Witkiewicza, który zaadaptował charakterystyczny górski styl zakopiański. Styl ten wyróżnia się dominującym użyciem drewna, rzeźbionymi detalami oraz nawiązaniem do tradycyjnych form architektury góralskiej.
Piękny kościół w Kościelisku jest usytuowany na polanie Pitoniówka, w pobliżu starej drogi prowadzącej z Gubałówki do Doliny Kościeliskiej. Wnętrze kościoła kryje w sobie kaplice, chór, prezbiterium oraz zakrystie, a całość utrzymana jest w klimacie góralskiego kunsztu stolarskiego. Budowla posiada także imponującą wieżę oraz sygnaturkę, co dodaje jej majestatu.
Detale wnętrza i znaczenie witraży
Jednym z najpiękniejszych elementów architektury kościoła są witraże wykonane w krakowskiej pracowni Żeleńskich. Każdy witraż został ufundowany przez lokalną społeczność: Matki Bożej przez Marie z parafii, św. Jana przez Janowie, św. Anny przez Anny, a św. Józefa przez Józefowie. To wyjątkowe połączenie sztuki i duchowości sprawia, że wnętrze kościoła nabiera niepowtarzalnego uroku i głębokiego symbolicznego znaczenia.
Rola ks. Kazimierza Kaszelewskiego
Ks. Kazimierz Kaszelewski odegrał kluczową rolę w organizacji parafii oraz wyborze lokalizacji pod budowę kościoła. Był także pomysłodawcą jubileuszowego krzyża na Giewoncie, który do dziś jest ważnym symbolem regionu.
Stulecie parafii
Parafia św. Kazimierza Królewicza w Kościelisku obchodziła swoje 100-lecie w 2023 roku. Została ona powołana do życia dekretem biskupa krakowskiego Adama Stefana Sapiehy z 12 stycznia 1923 roku, co zostało uroczyście upamiętnione podczas jubileuszowych obchodów.
